1. Κόκκινη ψείρα : Dermanyssus gallinae
2. Ακάρεα των πτερών και του σώματος : Analgoidea, Pterolichoidea και Freyanoidea.
3. Ακάρεα των ποδιών και του ράμφους : knemidocoptes jamaensis-pilae
4. Ακάρεα της τραχείας και των αεροσάκων: sternostoma traheocolum
Οι τέσσερεις αυτές κατηγορίες ακάρεων είναι οι συχνοί επισκέπτες των καναρινιών μας. Δεν θα έλεγε κανείς ότι αποτελούν κάποιον άμεσο και φοβερό κίνδυνο για την ζωή τους. Παρ’ όλα αυτά όμως, αν δεν γίνουν γρήγορα αντιληπτά μπορούν να δημιουργήσουν πάρα πολλά προβλήματα.
Η ΚΟΚΚΙΝΗ ΨΕΙΡΑ: Είναι το πιο επικίνδυνο όλων. Κρύβεται την ημέρα στα κλουβιά η και γύρο από αυτά σε οποιαδήποτε σχισμή. Επιτίθεται το βράδυ, συνήθως στους νεοσσούς που υπάρχουν στις φωλιές κατά την αναπαραγωγική περίοδο, πίνοντας το αίμα. Σ’ αυτές τις ευαίσθητες ηλικίες η αφαίμαξη μπορεί να επιφέρει ακόμα και τον θάνατο. Ταυτόχρονα, είναι δυνατόν να είναι φορέας μολυσματικών ασθενειών και να ευθύνεται για την μετάδοση κάποιων ιών. Μπορεί να μείνει στην ζωή χωρίς τροφή, ακόμα και πέραν των έξη μηνών. Ετσι αν δεν καταπολεμηθεί ριζικά, επανέρχεται από το …πουθενά.
Αντιμετώπιση. Ο καλύτερος τρόπος είναι να αντιμετωπιστούν όσο είναι μικρός ο αριθμός τους. Ετσι η έγκαιρη γνώση της ύπαρξής τους στον χώρο είναι βασικός παράγων. Καλόν είναι περιοδικά, να τοποθετούμε τα βράδια ένα λευκό, σχετικά υγρό, πανί πάνω από τα κλουβιά ή να τοποθετούμε καλά διπλωμένες λευκές χαρτοπετσέτες κοντά σε πατήθρες. Αν υπάρχει το «βαμπίρ» στον χώρο, θα το βρούμε αργά το βράδυ ή πολύ νωρίς το πρωϊ, σαν μαυροκόκκινα στίγματα, να κάνει την εμφάνισή του στις…παγίδες μας. Αντιμετώπιση με ημίμετρα δεν υπάρχει. Χρειάζεται άμεση καταπολέμηση με ισχυρά παρασιτοκτόνα και γενική καθαριότητα και ψέκασμα, που να περιλαμβάνει τα κλουβιά τα σκεύη και τον χώρο. Απαραίτητη η εφαρμογή frontline σε όλα τα πουλιά, ώστε να εξοντώνονται (να δηλητηριάζονται) όλες οι ψείρες που τα επισκέπτονται. Αλλες πυρεθρίνες που βοηθούν, …Solfac Bayer. Nευροπαραλυτικά …ΕLECTOR.
Πρόληψη. Μια προγραμματισμένη γενική καθαριότητα κάθε 4 μήνες με ταυτόχρονη απολύμανση σκευών και κλουβιών αλλά και ψέκασμα του χώρου με ισχυρό ακαρεοκτόνο ή νευροπαραλυτικό σπρέϋ είναι ίσως η μόνη δυνατότητα πρόληψης της επέλασής τους. Αυτό θα μπορούσε να γίνεται α) μετά την πτερόρροια ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ-ΟΚΤΩΒΡΙΟ β) λίγο πρίν την έναρξη της αναπαραγωγικής διαδικασίας ΓΕΝΆΡΗ και γ) στο τέλος της αναπαραγωγής ΜΑΙΟ-ΙΟΥΝΙΟ.
Οπωσδήποτε ένα ελαφρύ εντομοκτόνο θα μπορούσε να έχει μια χρήσιμη και έστω, απωθητική δράση όλο τον χρόνο.
2. Ακάρεα των πτερών. Πάρα πολλά τα είδη που ανήκουν στην κατηγορία αυτή.Τα συνηθέστερα ταξινομούνται ανάμεσα σε τρείς…υπεροικογένειες, Analgoidea, Pterolichoidea και Freyanoidea. Ζουν συνήθως μόνιμα επάνω στα καλάμια ή τα γένια των πτερών και τρέφονται με την κυτταρίνη τους. Μπορούν να καταπολεμηθούν με εντομοκτόνα και παρασιτοκτόνα σπρέϋ, αλλά και σκόνες.Χρειάζεται ή άμεση επαφή τους με τα σκευάσματα, για την θανάτωσή τους. Η μεγαλύτερη ενόχληση είναι ότι δημιουργούν εμφανή προβλήματα στην ποιότητα του πτερώματος. Η ακαταστασία των φτερών αλλά και το σπάσιμο πολλών εξ αυτών , είναι παράγοντες πολύ ενοχλητικοί για τα πουλιά. Το άγχος από την αδυναμία περιποίησης του πτερώματος τα οδηγεί, σε συνεχή αφαίρεση τους, πολλές φορές, ακόμα και μετά την καταπολέμηση των ακάρεων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κενά στο πτέρωμα, καθ’ όλη την διάρκεια του έτους. Κάποια άλλα είδη αυτών των ακάρεων, κατοικούν στο δέρμα των πουλιών και δημιουργούν ιδιαίτερες ενοχλήσεις και κνησμό. Η παρουσία τους εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα δίνει την εντύπωση μιας γενικής δερματοπάθειας που εμφανίζεται σαν ξηροδερμία και χρόνια πτερόρροια.
3. Ακάρεα των ποδιών. Αυτά τα παράσιτα ζούν κάτω από τις κεράτινες πλάκες των ποδιών.Η ύπαρξή τους εκεί, γίνεται αντιληπτή από την ανύψωση των πλακών, από τις μικρές οπές που κάνουν για να περάσουν κάτω από αυτές αλλά και από την λευκή άσπρη «σκόνη» που δημιουργείται στα πόδια από την διατροφή τους και τα περιττώματά τους. Κάποιες φορές (σε προχωρημένες περιπτώσεις) η επικόλληση των περιττωμάτων τους στα πέλματα, τα παραμορφώνει εντελώς, με αποτέλεσμα την πλήρη αδυναμία στήριξης των πουλιών. Η περιποίηση των ποδιών με Βαζελίνη ή με σκευάσματα σαν το Epithol και το Pomada δίνει σε λίγες μέρες την λύση. Η εξαφάνισή τους μετά την χρήση αυτών των σκευασμάτων , οφείλεται βασικά , στην θανάτωσή τους από ασφυξία όταν κλείνουν οι οπές αερισμού τους. Τα ακάρεα του ράμφους είναι εξ’ ίσου ενοχλητικά. Εγκαθίστανται συνήθως, στην βάση της μύτης, εκεί που αρχίζει το πτερωτό τμήμα της κεφαλής. Προκαλούν έντονο κνησμό με αποτέλεσμα την συνεχή προσπάθεια των πουλιών να απαλλαγούν από αυτά κτυπώντας και τρίβοντας το ράμφος στα πάτηθρα. Αν δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα (με τον ίδιο τρόπο) οδηγούν το πουλί σε μια ασταμάτητη διαδικασία τριψίματος της μύτης με αποτέλεσμα την απογύμνωση από το πτέρωμα και την δημιουργία εστιών για εύκολη μόλυνση στα σημεία, από μύκητες και βακτήρια.
4.Τα ακάρεα της τραχείας είναι ένα είδος παρασίτων που ζεί στην ομόνυμη περιοχή και δημιουργεί έντονα αναπνευστικά προβλήματα. Ένα καναρίνι που έχει προσβληθεί από αυτού του είδους τα ακάρεα θα έχει συνεχώς ανοικτό το ράμφος του, θα δημιουργεί τον χαρακτηριστικό ήχο ενός σπόρου που σπάει (τσικ-τσικ), θα κάνει προσπάθειες να «φτερνιστεί» και να αποβάλει τα παράσιτα, πιθανόν να παρουσιάσει αφωνία και γενικότερα θα έχει μια ανήσυχη συμπεριφορά. Πρέπει και εδώ να δράσουμε όσο γίνεται γρηγορότερα, για να μην περάσουν τα παράσιτα στο ανώτερο αναπνευστικό και στους αερόσακους οπου θα δημιουργήσουν προϋποθέσεις για μόνιμη βλάβη. Η Ιβερμεκτίνη σε αραίωση 1% , σε σκευάσματα όπως το ivomec και το pulmosan είναι μια από τις λύσεις.
Κάπως νεότερο σκεύασμα , το Scatt, φαίνεται να δίδει πολύ καλά αποτελέσματα. Μια σταγόνα αυτών των σκευασμάτων απευθείας στο δέρμα του πουλιού και το φάρμακο αρχίζει να κυκλοφορεί στον οργανισμό του, επηρεάζοντας άμεσα τον βιολογικό κύκλο των ακάρεων, επιφέροντας τελικά τον θάνατό τους. Χρειάζεται πάντα μια ιδιαίτερη προσοχή στο τρόπο χορήγησης και στην δοσολογία των σκευασμάτων. Πρέπει να τηρούνται σχολαστικά οι οδηγίες των κατασκευαστών, διότι έχουμε να κάνουμε με δηλητήρια.